کولونوسکوپی یک روش تشخیصی است که در آن از یک دستگاه انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ برای بررسی داخل روده بزرگ استفاده می‌شود.
فرایند کولونوسکوپی و نحوه استفاده از دستگاه
کولونوسکوپی یک فرایند تشخیصی است که در آن از یک دستگاه انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ برای بررسی داخل روده بزرگ استفاده می‌شود. این دستگاه دارای یک لوله انعطاف پذیر و یک دوربین است که به یک صفحه نمایش متصل شده است. پزشک در این روش با استفاده از دستگاه، داخل روده بزرگ را بررسی کرده و می‌تواند هرگونه خلل یا نقصانی را مشاهده کند.
برای انجام کولونوسکوپی، بیمار باید تحت مراقبت یک پزشک قرار گیرد. پزشک ابتدا برای آماده سازی بیمار، دستورالعمل‌هایی را برای تهیه و تمیز کردن روده بزرگ قبل از انجام کولونوسکوپی اعلام می‌کند. همچنین، بیمار باید از مواردی مانند خوردن غذای سبک و نوشیدن مایعات روشن، قرص‌ها و داروهای خاص اجتناب کند.
پس از آماده سازی بیمار، فرایند با وارد کردن دستگاه کولونوسکوپ از طریق مقعد آغاز می‌شود. با درج کولونوسکوپ به داخل روده بزرگ، پزشک می‌تواند ناحیه مختلف روده را مشاهده کرده و ممکن است با جمع‌آوری نمونه‌های بافتی یا لوله‌های کوچک از داخل روده، تشخیص بیماری‌های خاصی را قرار دهد.
در حین این فرایند، پزشک می‌تواند همچنین عملیات جراحی کوچکی را انجام دهد، مانند برداشتن تومورهای خطرناک یا خالص کردن لوله‌های روده بزرگ. پس از اتمام فرایند کولونوسکوپی، بیمار باید تحت نظر و مراقبت پزشک قرار بگیرد و نیاز به استراحت دارد.
پیشنهادهایی برای آماده‌سازی بیمار قبل از فرایند
کولونوسکوپی یک روش تشخیصی است که برای تشخیص امراض داخلی روده و مقعد کاربرد دارد، بنابراین باید قبل از این فرایند برخی اقدامات آماده‌سازی انجام شود. در زیر پیشنهادهایی را برای آماده‌سازی بیمار قبل از فرایند آورده‌ایم:
1- رعایت رژیم غذایی خاص: بیمار باید قبل از فرایند به مدت دو الی سه روز از خوردن مواد حاوی فیبر، مانند میوه و سبزیجات، پرهیز کند.
2- مصرف مایعات زیاد: بیمار باید قبل از فرایند مایعات زیادی مانند آب، شیر و … بنوشد.
3- داروهای قبلی خود را به پزشک خود اطلاع دهید: بیمار باید به پزشک خود در مورد همه داروهایی که قبل از کولونوسکوپی مصرف کرده است، اطلاع دهد. پزشک ممکن است بخشی از داروها را به تعویق بیندازد تا قبل از کولونوسکوپی مصرف نشود.
4- فرآیند شستشو: بیمار باید خود را قبل از کولونوسکوپی با آب و صابون به خوبی و کامل بشوید.
5- تهیه لباس مناسب: قبل از رفتن به بیمارستان باید لباس های مناسبی را برای پوشیدن در زمان کولونوسکوپی تهیه کنید.
6- همراهی یک فرد: با توجه به اینکه بعد از فرایند برخی از بیماران ممکن است حالت سرگیجه داشته باشند، بهتر است یک فرد همراه با بیمار در بیمارستان حضور داشته باشد.
7- جلوگیری از مصرف غذا: بعد از کولونوسکوپی، بیمار باید یک دوره از خوردن غذا پرهیز کند و فقط از مایعات استفاده کند.
8- استراحت: بیمار باید پس از فرایند، به مدت چند ساعت استراحت کند تا بدنش از عوارض جانبی که ممکن است رخ دهد، بهبود یابد.
علل و نشانه‌های نیاز
این روش به عنوان یک ابزار برای پیشگیری و تشخیص سریع برخی بیماری‌های روده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نشانه‌های نیاز به کولونوسکوپی شامل موارد زیر می‌باشد:
1- سن بالای 50 سال: پزشکان به صورت حرفه‌ای برای پیشگیری و یافتن بیماری‌های مرتبط با سن، برای افراد بالای 50 سال، کولونوسکوپی توصیه می‌کنند.
2- سابقه خانوادگی در بیماری‌های روده‌ای: اگر در خانواده شما بیماری‌هایی مانند سرطان روده، پولیپ‌های روده‌ای، کولیت التهابی و غیره وجود دارد، پزشک ممکن است کولونوسکوپی را به شما توصیه کند.
3- سابقه در بیماری‌های روده‌ای: اگر شما سابقه بیماری‌هایی مانند سرطان روده، پولیپ‌های روده‌ای، کولیت التهابی و غیره را دارید، پزشک ممکن است کولونوسکوپی را به شما توصیه کند.
4- نشانه‌های بالینی: اگر شما نشانه‌هایی مانند خون قرمز در مدفوع، دردهای شدید شکمی، تغییرات در الگوی مدفوع یا افزایش وزن ناگهانی دارید، پزشک ممکن است کولونوسکوپی را به شما توصیه کند.
بنابراین، اگر شما به هر دلیلی با این نشانه‌ها روبرو شدید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا برای شما برنامه کولونوسکوپی مناسب تنظیم شود.
خطرات و عوارض جانبی
کولونوسکوپی به طور کلی یک روش امن است، اما ممکن است برخی عوارض و خطرات جانبی نیز داشته باشد. در ادامه به برخی از این خطرات و عوارض می‌پردازیم:
1- خطر عفونت: در هر فرایند پزشکی، خطر عفونت وجود دارد و کولونوسکوپی نیز از این قاعده مستثنی نیست. پزشکان در حال حاضر از تجهیزات دقیق و فناوری‌های به‌روزرسانی شده برای کاهش این خطر استفاده می‌کنند.
2- احتمال خونریزی: در برخی موارد، بعد از فرایند کولونو ممکن است خونریزی کمی رخ دهد. این خونریزی معمولاً خیلی کم است و بعد از چند روز خود به خود بهبود می‌یابد.
3- احتمال ترشحات صفراوی
4- حساسیت به داروهای استفاده شده: قبل از فرایند، پزشک شما از مصرف داروها مطلع خواهد شد. در صورتی که شما حساسیتی در برابر هر یک از داروهای مصرفی داشته باشید، باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
5- احتمال نارسایی تنفسی: در صورتی که شما تحت بیهوشی عمومی قرار گیرید، احتمال نارسایی تنفسی وجود دارد. اما پزشکان در حال حاضر از روش‌های بهتری برای مدیریت بیهوشی استفاده می‌کنند، بنابراین خطر نارسایی تنفسی کاهش یافته است.
بسیاری از عوارض و خطرات جانبی کولونوسکوپی غیرمعمول هستند، اما در هر صورت بهتر است با پزشک خود درباره همه مسائل مربوط به خطرات و عوارض با جزئیات بیشتر صحبت کنید.
